پایان نامه آدنوكاسینوم معده

بیان مسأله

از نظر تاریخی آدنوكاسینوم معده یكی از علل عمده مرگ و میر ناشی از سرطان درجهان بوده است. در سال 1930 سرطان معده علت عمده مرگ و میر ناشی از سرطان در ایالات متحده درمیان مردان و سومین علت در زنان بود. خوشبختانه از زمان پایان  جنگ جهانی دوم و بدنبال یك روند جهانی بویژه در كشورهای توسعه یافته بروز سرطان معده بطور مداوم در حال كاهش است و شاید بتوان گفت كه هیچ بیماری بدخیمی را نمی‌توان یافت كه چنین سیر روبه كاهشی را طی كرده باشد.تا سال 1980، این سرطان هنوز هم علت عمده مرگ و میر ناشی از سرطان در جهان به شمار می‌رفت.

 در سال 1996 سرطان معده بعنوان دومین علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان- با 62800 مرگ در سال- باقی بود. در سال 1997 سرطان معده هشتمین علت مرگ ومیر ناشی از سرطان در ایالات متحده محسوب شد. چرا كه در این سال 22800 مورد جدید سرطان تشخیص داده شد كه باعث مرگ 14000 نفر گشت و حدود 8/1 بیلیون دلار هزینه برای مراقبتهای بهداشتی در پی داشت.³

سؤالی كه در اینجا مطرح است آنست كه چرا علیرغم روند روبه كاهش جهانی در برروز سرطان معده این سرطان همچنان بیرحمانه مبتلایان خود را از میان برمیدارد؟ پاسخ آنست كه متأسفانه سرطان معده در زمان تشخیص، اغلب پیشرفته است و میزان بقای 5 ساله بیماران كمتر از 10 درصد است^.(7.6)

لذا آشكارا درمی‌یابیم كه با شناخت عوامل خطرساز( Risk factors ) و ضایعات پیش سرطانی (precancerous lesions ) و غربالگری مناسب بیماران می‌توان این سرطان كشنده را بسیار زودتر تشخیص داده و همچنانكه میزان بروز این سرطان روبه كاهش است میزان كشندگی آن را نیز كاهش دهیم.

یكی ازعوامل خطرزایی كه در ایجاد سرطان معده مطرح است، باكتری مارپیچی به نام هلیكوباكترپیلوری (Helicobacter pylori ) است كه از سوی سازمان بهداشت جهانی(WHO )  بعنوان یك سرطانزای كلاس 1 دسته‌بندی شده است. مطالعات فراوانی انجام شده است و مطالعات بسیار دیگری در دست انجامند تا نشان دهند این باكتری عامل ایجاد ضایعات پیش سرطانی است و با ریشه‌كن ساختن این عفونت، می‌توان گامی اساسی در پیشگیری از وقوع سرطان معده برداشت. در ادامه بیان مسأله، با سرطان معده و ضایعات پیش سرطانی معده و باكتری هلیكوباكتر پیلوری بیشتر آشنا خواهیم شد.

* ادنوكارسینوم معده؛ اپیدمیولوژی*

سرطان معده تنوع جغرافیایی مشخصی دارد . بطوریكه بالاترین میزان شیوع در شرق

دور مشاهده شده است. از نظر میزان بروز سرطان معده در جهان، ژاپن در رده نخست قرار دارد و از نظر میزان مرگ و میر ناشی از سرطان معده، كشورهای كره جنوبی، كاستاریكا، جمهوریهای شوروی سابق و ژاپن به ترتیب در رده‌های اول تا چهارم جهان قرارگرفته‌اند. آمریكای شمالی. استرالیا، اروپای غربی و آفریقا مناطق با بروز كم به شمار میآیند.⁽³⁾

در ایالات متحده اغلب بیماران از نظر سنی بین 65 تا 74 سال سن داشته‌اند. متوسط سنی در زمان تشخیص در مردان 70 سالگی و در زنان 74 سالگی است. میزان مرگ و میر سرطان معده برای مردان 1/6 در هر100000 نفر و در زنان 8/2 در هر 100000 نفر بود ( بین سالهای 92 تا 1996). دركشورهای بامیزان بروز بالای سرطان معده، سن زمان تشخیص حدود یك دهه زودتراست. این مسأله شاید به خاطر غربالگری بهتر در این كشورهاست. همانند میزان سرطان معده زودرس ( Early Gastric cancer ) كه درشرق دور بطور مشخصی بالاتر از كشورهای غربی است. وقتی سرطان معده افراد جوان را درگیر می‌كند نسبت مرد به زن نزدیك به یك است. همچنین در این حالت درگیری افراد با گروه خونی A برتری داشته، یك تاریخچه خانوادگی سرطان نیز وجود دارد و نسبت سرطان معده از نوع منتشر(Diffuse ) بالاتر از نوع روده‌ای(Intestinal ) است.⁽²⁾

از دهه 1960 میزان مزگ و میر ناشی از سرطان معده در جمعیت سیاهان آمریكا نزدیك به دو برابر سفید پوستان شده است. همچنین خطر ابتلا به سرطان معده در آمریكایی‌های بومی و هیسپانیك ( Hispanic) دو برابر سفیدپوستان است. بر طبق مطالعات متعددی این تفاوت در میزانهای مرگ و میر ممكن است بیانگر این نكته باشد كه میزانهای مرگ و میر سرطان معده با كاهش سطح اجتماعی- اقتصادی افزایش می‌یابند. اما با آماری كه اخیراً مركز ملی مطالعات سرطان ایالات متحده منتشر نمود، وادار می‌شویم كمی پیرامون این نظریه بیشتر تأمل و تحلیل نمائیم. چرا كه این مركز اعلام كرد كه پراكندگی قومی بیماران سرطان معده از پراكندگی قومی مندرج در سرشماری ملی، انحراف چندانی ندارد. بطور مثال آمریكایی‌های آفریقایی تبار، 5/12 درصد بیماران سرطان معده را تشكیل می‌دهند و همچنین در سرشماری ملی، 5/12 درصد جمعیت ملی، آمریكایی‌های آفریقایی تبار می‌باشند!!⁽³⁾

از نظر جنسیت، میزان سرطان معده در مردان سیاهپوست وسفیدپوست نزدیك به دو برابر زنان است و این واقعیت در سرتاسر جهان دیده می‌شود.

 در ایالات متحده، پراكندگی سرطان معده در داخل معده بدین صورت است: 39 درصد در یك سوم پروگزیمال ، 17 درصد در یك سوم میانی ، 32 درصد در یك سوم دیستال و 12 درصد درگیری تمام معده. 3 و 6كاهشی كه در چند دهه اخیر در میزان بروز سرطان معده بوقوع پیوسته است، ابتدائاً تا روی كاهش سرطان معده در دسیتال مؤثر بوده است؛ مطالعات احیر مطرخ می كنند كه میزانهای سرطان معده در ناحیه كاردیا ثابت باقی مانده است و میزانهای سرطان در محل اتصال معده به مری( e.g. junction ) از سال 1970 در حال افزایش بوده است. ⁽³⁾

* آدنوكارسینوم معده ؛ اتیولوژی*

سرطان معده را می‌توان به دو زیر گروه پاتولوژیك كاملاً  جدا از هم تقسیم كرد كه نماهای اپیدمیولوژیك و پیش‌آگهی متفاوتی از هم دارند. در نوع منتشر سرطان معده (Diffuse type )، تمایز (Differentiation ) بسیار اندك است و باعث محو ساختمان غددی معده می‌شود. این نوع سرطان معده در سراسر جهان شیوع مشابهی دارد و در سنین پائین‌تر روی می‌دهد و با پیش‌آگهی بدتری همراه است. نوع روده‌ای سرطان معده(Intestinal type ) باعث تشكیل ساختمان های لوله‌ای شبیه به غده(gland like tubular structures) می‌شوند كه مشابه غدد روده‌ای است. این شكل از سرطان ارتباط بیشتری با عوامل خطرساز غذایی و محیطی دارد  و بیشتر در مناطق با بروز بالای سرطان معده اتفاق می‌افتد و این نوع سرطان معده است كه در حال حاضر در تمام جهان روبه كاهش است. درحال حاضر تصور بر این است كه ابتلا به شكل روده‌ای سرطان معده، یك روند چند پله‌ای (multistep process ) است. همانطوریكه در پاتوژنر سرطان روده بزرگ(colon cancer )، مخاط طبیعی كولون بطور متوالی به اپی‌تلیوم هیپرپرولیفراتیو تغییر شكل می‌یابد و بدنبال آن، آدنوم زودرس، ادنوم دیررس و كارسینوم بوجود می‌آید. در سرطان كولون، هر پله از تغییرات، با جهش در یك ژن

اختصاصی همراهی دارد.

بحث بر روی اینكه پاتوژنر نوع روده‌ای سرطان معده یك روند چند پله‌ای است، با مشاهده» گاستریت‌آتروفیك« و» متاپلازی روده‌ای« (Atrophic gastritis& Intestinal Metaplasia ) تقویت شد. چرا كه اینها هر دو با بروز بالایی در بیماران مبتلا به نوع روده‌ای سرطان معده و نیز در كشورهای با میزان بروز بالای سرطان معده یافت شدند³.( جداول 3-67  و 4-67 )⁴ مدل چند پله‌ای پاتوژنز سرطان معده بطور وسیعی توسط »كورا « ( Correa ) و همكارانش بسط و توسعه داده شد و این اصل مورد قبول قرار گرفت كه» مراحل گذرایی از تغییرات پیش سرطانی وجود دارند كه نهایتاً منجر به ایجاد سرطان معده می‌شوند« ²(3)( شكل 3-44 )² (2) نخست عواملی مانند عفونت هلیكوباكترپیلوری و یا تماس با سموم( رژیم پرنمك غذایی، غذای مانده، نمكهای صفراوی) می‌توانند سبب ایجاد گاستریت فعال مزمن می‌شوند. در برخی از این بیماران  این روند التهابی منجر یه ایجاد گاستریت آتروفیك می‌شود (گاستریت آتروفیك یعنی گاستریت همراه با فقدان بافت غده‌ای).( بدنبال آن، متاپلازی روده‌ای، دیسپلازی، سرطان معده زودرس(EGC ) و عاقبت سرطان معده پیشرفته ایجاد خواهد شد.تصور بر این است كه تمام مراحل پیش از دیسپلازی بادرجه بالا(High-grade Dysplasia ) بالقوه قابل برگشت هستند.